اینوِرتِر یا مبدل جریان مستقیم به متناوب (به انگلیسی: Inverter) به دستگاهی گفته میشود که جریان مستقیم را به جریان متناوب تبدیل میکند.فرکانس، ولتاژ و توان تولیدی اینورتر میتوانند به مقادیر دلخواه تنظیم شوند.
به نوعی از کنترلکنندههای دور (سرعت) و راهانداز موتور که با تغییر همزمان فرکانس و ولتاژ اعمالشده به الکتروموتور، کار میکنند نیز اینورتر، یا VFD گفته میشود (Variable Frequency Drive). در این تغییر، نسبت ولتاژ به فرکانس باید ثابت بماند؛ اگر نه، کار موتور دچار اختلال میشود.
در سادهترین حالت، خروجی اینورترها یک موج مربعی است که میتوان با استفاده از فیلتر آن را به موج سینوسی تبدیل کرد. در حالت پیشرفته و بهینهتر، خروجی اینورتر بهصورت شکل موج PWM است. اینورترها میتوانند تکفاز یا سهفاز باشند. در واقع، کار این مبدلها برعکس کار یکسوکنندهها است.
اینورترها قطعات متحرک ندارند و در گستردهای از کاربردها استفاده میشوند. مثلاً از اینورترها برای تأمین جریان AC از منابع DC مانند پانلهای خورشیدی یا باتری استفاده میشود. بدون اینورترها، پیادهسازی خودروهای برقی (Electric Cars) امروزی ناممکن میبود.
دلیل نامگذاری اینورتر (معکوسگر)، این است که آن برق DC را به AC تبدیل میکند. کاربرد دیگر اینورترها (یا درایو AC)، کنترل سرعت موتور AC سهفاز است بدون آنکه توان و گشتاور موتور کاهش یابد. اینورترها در ظرفیتهای مختلف ساخته میشوند مثلاً برای یک موتور با توان ۲۰ اسب بخار باید از اینورتر ۲۰ اسب بخار استفاده کرد.
اینورترها به دو دسته تکفاز و سهفاز تقسیم میشوند
برخی از اینورترهای با توان کم دارای هشداری مبنی بر عدم استفاده از آنها برای روشن کردن لامپهای فلورسنت معمولی هستند. دلیل این هشدار این است که خازن تصحیح توان لامپ به صورت موازی با لامپ وصل شدهاست. با برداشتن خازن مشکل رفع خواهد شد.
کاهش انرژی مصرفی و کاهش هزینه برق، کاهش جریان راهاندازی و افزایش عمر موتور، تغییر سرعت موتور، تغییر جهت چرخش موتور، حفاظت در برابر اضافهبار، کار موتور در شرایطی که ولتاژ ورودی متغیر است، کنترل از راه دور، راهاندازی موتور در سرعت بیشتر از سرعت نامی و برنامهریزی کردن حرکت، از برتریهای استفاده از اینورتر هستند. اینورتر میتواند میزان بار موتور را تشخیص داده و متناسب با آن، به موتور جریان بدهد که این جریان، اغلب، از جریان نامی موتور کمتر است.
ویژگی و کاربردها
- تنظیم سرعت موتور (کنترل دور)
- تغیبر جهت چرخش موتور بدون نیاز به کنتاکتور
- روشن و خاموش کردن موتور بدون نیاز به قطع و وصل منبع اصلی
- کاهش ضربههای مکانیکی و در نتیجه افزایش عمر قسمت مکانیکی
- جلوگیری از آسیبدیدن موتور در برابر افزایش ولتاژ
- حذف اضافهجریانِ (Overcurrent) راهاندازی موتور (در اکثر کاربردها)
انتخاب اینورتر با توجه به کاربرد آن در صنایع و مصارف مختلف، متفاوت میباشد. عواملی که در انتخاب اینورتر موثرند به ترتیب : کاربردهای سنگین – کاربردهای نیمه سنگین – کاربردهای سبک هستند. از مواردی که نوع مصرف اینورتر را تعیین میکند گشتاور بار مورد نظر است. بارهایی مانند فن ها دارای گشتاور متغیرند و بارهایی مانند کانوایرهای نوار نقاله دارای گشتاور ثابت هستند. که متناسب با هر کدام اینورتر با همان کاربرد ، مورد نظر است. شرایط محیطی مثل دما ، روطوبت و ارتفاع به همراه ولتاژ اصلی اینکه تکفاز باشد یا سه فاز و ولتاژ موتور اینکه 220 ولت است یا 380 ولت از دیگر عوامل تاثیر گذار در انتخاب یک اینورتر هستند.
کاتالوگهای اینورتر
کاتالوگ اینورتر Vacon مدل NXP Liquid Cooled
کاتالوگ اینورتر Vacon مدل NXP Grid Converter
کاتالوگ اینورتر Vacon مدل NXP Common DC Bus
کاتالوگ اینورتر Vacon مدل NXP Air Cooled
کاتالوگ اینورتر Vacon مدل NXC Low Harmonic
کاتالوگ اینورتر Vacon مدل NXC Air Cooled
کاتالوگ اینورتر Vacon 100Havac
کاتالگ اینورتر Vacon مدل Cold Plate
کاتالوگ برای اینورتر EasyDrive مدل GT210
کاتالوگ اینورترABB برای مدل ACS580
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل FC302
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل FC301
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل FC202 AQUA Drive
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل FC102 Havac Drive
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل FC101 Havac Basic Drive
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل FC51 Micro
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل FC51 Micro (1)
کاتالوگ اینورتر Donfoss مدل VLT2800
کاتالوگ اینورتر ABB مدل ACSQ810